Γράφει ο Ιωάννης Αθαν. Μπαλτζώης*
Όταν ακούγεται η φοβερή λέξη γενοκτονία, στο μυαλό μας έρχεται αυτόματα η γενοκτονία των Αρμενίων, των Ασσυρίων και των Ποντίων από τους Τούρκους και φυσικά η γενοκτονία ή αλλιώς το Ολοκαύτωμα των Εβραίων από τους Γερμανούς. Ελάχιστοι γνωρίζουν για την πρώτη γενοκτονία του 20ου αιώνα,...
πριν από όλες τις άλλες και τον παραλίγο πλήρη αφανισμό δύο φυλών της νοτιοδυτικής Αφρικής των Χερέρο και των Νάμα (ή Ναμάκα) από τους Γερμανούς.
H German South-West Africa (Γερμανική Νοτιοδυτική Αφρική), η σημερινή Ναμίμπια, ήταν η αποικία της Γερμανικής Αυτοκρατορίας στην Αφρική από το 1884 μέχρι το 1915. Με έκταση 835.100 km², ήταν μιάμιση φορά το μέγεθος της ηπειρωτικής Γερμανικής Αυτοκρατορίας. Μετά τον A’ Παγκόσμιο Πόλεμο η περιοχή διοικείται από την Ένωση της Νοτίου Αφρικής (μέρος της Βρετανικής αυτοκρατορίας) και ονομάσθηκε Νότιο-Δυτική Αφρική, κατόπιν εντολής της Κοινωνίας των Εθνών. Έγινε ανεξάρτητο κράτος το 1990 και ονομάσθηκε έκτοτε Ναμίμπια.
Οι Χερέρο και οι Νάμα ήσαν λαός βασικά κτηνοτρόφων και οι Γερμανοί αποικιοκράτες προσπάθησαν να τους «εκσυγχρονίσουν» μετατρέποντάς τους σε γεωργούς και σε εργάτες των επιχειρήσεών των. Το βασικότερο, όμως, θέμα που οδήγησε τις φυλές σε εξέγερση κατά των Γερμανών αποικιοκρατών τους ήταν το ιδιοκτησιακό καθεστώς και ο τρόπος που οι Γερμανοί το αντιμετώπιζαν.
Γερμανοί αξιωματικοί στη νοτιοδυτικοί Αφρική.
Οι Χερέρο είχαν παραχωρήσει περισσότερο από το 1/4 εκ των 130.000 τετρ. χλμ. γης που τους ανήκε, για την ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής γραμμής Otavi, για την «ανάπτυξη» της περιοχής. Ωστόσο, στην πραγματικότητα αυτή η ενέργεια θα πυροδοτούσε την εισβολή πολλών νέων αποικιοκρατών, που θα εκμεταλλευόταν τη γη και τον πλούτο της περιοχής.
Μάλιστα, οι Γερμανοί σχεδίαζαν, με σκοπό πάντα την «ανάπτυξη», όπως αναφέρει ο Γερμανός Ιστορικός Horst Drechsler, τη μετεγκατάσταση των Χερέρο σε ειδικούς καταυλισμούς (native reservations), παίρνοντάς τους τη γη δωρεάν, χρησιμοποιώντας τους Χερέρο και τους Νάμα, ως εργάτες στην ίδια τους τη γη.
Εξάλλου, πολλοί Χερέρο χρησιμοποιούνταν ήδη σαν εργάτες–σκλάβοι στις επιχειρήσεις των Γερμανών. Μάλιστα, ο Horst Drechsler καταδεικνύει το χάσμα των δικαιωμάτων μεταξύ Ευρωπαίου και Αφρικανού ως εξής: Η γερμανική διοίκηση (German Colonial League), σε θέματα δικαίου και λοιπών νομικών θεμάτων είχε την άποψη ότι η κατάθεση επτά Αφρικανών ισοδυναμεί με την κατάθεση ενός λευκού. Άρα κάθε Αφρικανός θα μπορούσε να χάσει την περιουσία του, αν ένας ή περισσότεροι λευκοί ισχυριστούν ότι τους ανήκει. Το δικαστήριο θα την κατοχύρωνε στους λευκούς.
Επανάσταση και γενοκτονία
Λιμοκτονούντες Χερέρο στην έρημο
Έτσι στις 12 Ιανουαρίου 1904, οι Χερέρο με αρχηγό τον Σάμουελ Μεχαρέρο επαναστάτησαν και επιτέθηκαν κατά των Γερμανών, σκοτώνοντας 123-150. Τον Μάιο του ιδίου έτους, κατέφθασε στην περιοχή ο Γερμανός στρατηγός Λόθαρ φον Τρόθα με 14.000 στρατιώτες και επιτέθηκε κατά των Χερέρο.
Τελικά, τον Αύγουστο του 1904 στην μάχη του Γουότερμπεργκ κατανίκησε τους Χερέρο και αφού προέβη σε σφαγές των συλληφθέντων, ώθησε με τη βία τα γυναικόπαιδα και τους γέρους, προς την έρημο Ομεχέκε, όπου οι περισσότεροι εξ αυτών πέθαναν από πείνα και κυρίως από την δίψα.
Ο Γερμανός στρατηγός φον Τρόθα, υπό τις διαταγές του οποίο εξοντώθηκαν χιλιάδες Αφρικανοί ιθαγενείς.
Αναφέρεται μάλιστα ότι στη δραματική αυτή πορεία των Χερέρο προς τον θάνατο, οι Γερμανοί είχαν καταστρέψει ή δηλητηριάσει τα λιγοστά πηγάδια της ερήμου, ώστε ο μεθοδευμένος θάνατος, δηλαδή η γενοκτονία ενός λαού να είναι σίγουρη. Τον Οκτώβριο του 1904, η φυλή των Νάμα επαναστάτησε κατά των Γερμανών, για να έχει ακριβώς την ίδια τύχη και κατά τον ίδιο τρόπο με τους Χερέρο.
Μάλιστα, την εντολή για τη γενοκτονία έδωσε ο ίδιος ο στρατηγός Τρόθα. Οι εντολές του στρατηγού Τρόθα ήταν οι Χερέρο άντρες να εκτελούνται επιτόπου, οι δε γυναίκες και τα παιδιά να οδηγούνται στην έρημο για να πεθάνουν μαρτυρικά.
Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, αφανίστηκε περίπου το 80% περίπου των δύο εθνοτήτων. Εκτιμάται δε, καθόσον δεν είναι δυνατό να γίνει ο ακριβής υπολογισμός, ότι πέθαναν με διάφορους τρόπους περί τους 65.000 έως 100.000 Χερέρο και περί τους 10.000 Νάμα.
Πειράματα σε ζωντανά παιδιά
Όσοι επέζησαν τελικά, περίπου 15.000 Χερέρο, συγκεντρώθηκαν και οδηγήθηκαν από τους Γερμανούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως το Shark Island Concentration Camp, όπου υποχρεώθηκαν σε βάναυση καταναγκαστική εργασία στα κτήματα και επιχειρήσεις των Γερμανών, δίδοντάς τους μόνο ρύζι. Φυσικά, πολλοί απεβίωσαν από τις κακουχίες, αρρώστιες και την έλλειψη βιταμινών.
Μεταφορά κεφαλιών ιθαγενών από Γερμανούς αξιωματούχους.
Ένα ακόμη γεγονός που αποκαλύπτει τη συνέχεια της γενοκτονίας είναι τα πειράματα που εφάρμοσαν κατά των δύο λαών. Για τους Γερμανούς «επιστήμονες», οι φυλές αυτές ήταν λαμπρό και ασφαλές πεδίο ανθρωπολογικών και λοιπών ερευνών. Ο Γερμανός ανθρωπολόγος Eugen Fischer πήγε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, για να διεξαγάγει ανθρωπολογικές μελέτες και φυλετικά πειράματα.
Πήρε δείγματα από παιδιά (ζωντανά και νεκρά) και από παιδιά μιγάδες δηλαδή από πατέρα Γερμανό και μητέρα Χερέρο. Ο δε ζωολόγος Leopard Schultze εξέφρασε τον ενθουσιασμό του, που μπορούσε να παίρνει όργανα από «φρέσκα πτώματα» και πίστευε ότι οι κρατούμενα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τον σκοπό αυτό. Δηλαδή να εξοντώνουν έναν κρατούμενο, για να του παίρνουν τα όργανα!
Τελειώνοντας δε με την περιγραφή της φρίκης, να αναφέρω ότι 300 κρανία, από τους κρατούμενους στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, στάλθηκαν στη Γερμανία για περαιτέρω έρευνες και για να «αποδείξουν την ανωτερότητα της λευκής φυλής και την κατωτερότητα της μαύρης φυλής». Και φυσικά κατέληξαν: «Η γερμανική λευκή και η άρεια φυλή είναι σαφώς ανώτερη της μαύρης».
Βρετανική έκθεση αποκαλύπτει τους Γερμανούς
Το 1918, οι Βρετανοί ανακοίνωσαν σε έκθεσή τους όλα τα σχετικά με την κατάσταση των στρατοπέδων συγκέντρωσης των Γερμανών, όπου χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι απεβίωσαν από τις συνθήκες διαβίωσης το 45%-74% των συγκεντρωθέντων Χερέρο και Νάμα, κυρίως γυναίκες και παιδιά.
Η βρετανική Έκθεση του 1918 για τα γερμανικά έκτροπα
Το 1985 η έκθεση Γουαϊτάκερ του ΟΗΕ κατέταξε επισήμως τη «σφαγή αυτή ως μια προσπάθεια εξόντωσης των λαών Χερέρο και Νάμα της Νοτιοδυτικής Αφρικής και ως την πρώτη γενοκτονία του 20ου αιώνα». Το δε 1998 ο Γερμανός πρόεδρος Ρόμαν Χέρτζογκ επισκέφθηκε τη Ναμίμπια και συνάντησε τους αρχηγούς των Χερέρο.
Ο αρχηγός Munjuku Nguvauva απαίτησε μια δημόσια απολογία και αποζημίωση. Ο Χέρτζογκ εξέφρασε μόνο τη λύπη του. Φυσικά ούτε λόγος για αποζημιώσεις. Η Γερμανία το 2004 ζήτησε επισήμως συγνώμη για τις θηριωδίες που έλαβαν χώρα στη Ναμίμπια, ωστόσο αρνείται να καταβάλλει αποζημιώσεις στους συγγενείς των θυμάτων.
Τέλος, τον Οκτώβριο του 2011 φυλετικοί ηγέτες από τη Ναμίμπια μετέβησαν στο Βερολίνο, προκειμένου να παραλάβουν τα παραμένοντα κρανία 20 συμπατριωτών τους, εκ των αρχικών 300, που είχαν παραλάβει επίορκοι Γερμανοί «επιστήμονες» για μελέτες. Η παράδοση των κρανίων στις Αρχές της Ναμίμπια συνιστά μια σπάνια υπενθύμιση του σύντομου αποικιακού παρελθόντος της Γερμανίας, το οποίο οδήγησε στη βίαιη καταστολή της εξέγερσης των Χερέρο και των Νάμα, με τραγικά αποτελέσματα και μεθόδους που ξαναείδαμε 40 περίπου χρόνια αργότερα.
Το βιβλίο (Το Ολοκαύτωμα του Κάιζερ, η ξεχασμένη γενοκτονία των Γερμανών), που αποκαλύπτει τη γενοκτονία.
Είναι πλέον και ιστορικά αποδεδειγμένο ότι η πρώτη γενοκτονία λαού στον 20ο αιώνα έγινε από το Β’ Ράιχ με φριχτό τρόπο και επαναλήφθηκε με ακόμη πιο φριχτό τρόπο από το Γ’ Ράιχ. Είδαμε τις απάνθρωπες και ανελέητες μεθόδους που προκαλούν φρίκη στον πολιτισμένο άνθρωπο, γεγονός που δείχνει το «DNA» του γερμανικού κράτους.
Βλέπουμε και σήμερα μια παρόμοια συμπεριφορά απίστευτης αναλγησίας και εκδικητικής μανίας της γερμανικής ηγεσίας κατά κρατών της Ευρώπης, ιδιαίτερα της Νοτίου Ευρώπης, για οικονομικές παρατυπίες, στρεβλώσεις, ελλείψεις και γενικά για στάση μη συμμόρφωσης τους προς το γερμανικό μοντέλο οικονομικής διαχείρισης και ιδιαιτέρως μη υπακοής προς τις υποδειχθείσες μεταρρυθμίσεις.
Αδιαφορούν πλήρως για τις οικονομικές συνέπειες των επιβαλλομένων μεταρρυθμίσεων (δηλαδή τα Μνημόνια), που χειροτερεύουν την κατάσταση των λαών, με τη λογική ότι «ποτέ δεν φταίνε οι μεταρρυθμίσεις, αλλά αυτοί που καλούνται να τις εφαρμόσουν». Σύγχρονο παράδειγμα τέτοιας συμπεριφοράς η «φυλή των Ελλήνων Χερέρος της Ευρώπης» που υπέστη μια οικονομική καταστροφή μέσω των Μνημονίων που επιβλήθηκαν από την κυρίαρχη στην Ευρώπη Γερμανία, ως μέσον σωφρονισμού και παραδείγματος για τους άλλους λαούς. Ευτυχώς αποφύγαμε να έχουμε την τύχη των Χερέρο.
* Ο Ιωάννης Αθαν. Μπαλτζώης είναι αντιστράτηγος ε.α., πρώην Ακόλουθος Άμυνας στο Τελ Αβίβ, πρώην Αξιωματικός επιχειρήσεων της ECMM στον πόλεμο της Βοσνίας, Απόφοιτος Tactical Intelligence School (U.S. Army), με Μεταπτυχιακό (M.Sc.) στην Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Δικαίου του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Δ.Σ. του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου