*Του δικηγόρου Γιάννη Μυταλούλη
Ο Άρειος Πάγος, σε Πλήρη Ολομέλεια, σε μια πολύ αναμενόμενη απόφαση, απέρριψε τελικά την αίτηση αναίρεσης μίας δανειολήπτριας, η οποία ζητούσε να ελεγχθεί και να κριθεί ως καταχρηστικός ο ΓΟΣ, δηλαδή ο όρος της σύμβασης, που επέρριπτε τον συναλλαγματικό κίνδυνο στον δανειολήπτη...
Από την ανάγνωση της4/2019 απόφασης της Πλήρους Ολομελείας του Αρείου ακόμα και ένας μη ασχολούμενος με τα νομικά, διαπιστώνει ότι, έγινε μια λανθασμένη ερμηνεία των νομικών διατάξεων.
Ως παραστάς δικηγόρος της προσθέτως παρεμβαίνουσας υπέρ της δανειολήπτριας Καταναλωτικής Οργάνωσης ΙΝΚΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ, πιστεύω μάλιστα ότι, η παραπάνω απόφαση είναι όχι μόνο λανθασμένη, από άποψη Ευρωπαϊκού Κοινοτικού Δικαίου Καταναλωτή αλλά αναπόδραστα, οδηγεί σε καταστάσεις αδρανοποίησης του Εθνικού Δικαίου Καταναλωτή, ενώ είναι επίσης αντίθετη με τη νομολογία και το πνεύμα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είναι κατά την άποψη μου δε, ζήτημα χρόνου να επιληφθεί το τελευταίο. Είτε στα πλαίσια της υποχρεωτικής από την κοινοτική νομοθεσία παραπομπής σε αυτό, μιας υπόθεσης από οποιαδήποτε τμήμα του Αρείου Πάγου, εφόσον κάποιος διάδικος υποβάλλει σχετικό αίτημα. Είτε στα πλαίσια απευθείας καταγγελίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Ελλάδας, για παραβίαση του κοινοτικού δικαίου από το Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Να θυμίσουμε, ότι το ζήτημα, με το οποίο διαπραγματεύεται η απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας, ήταν εάν ο ΓΟΣ, που προέβλεπε την αποπληρωμή των δανείων σε ευρώ, με βάση την εκάστοτε ισοτιμία €/CHF, αποτελούσε αντιγραφή της διάταξης του 291 ΑΚ.
Με άλλα λόγια, έπρεπε να ελεγχθεί κατά πόσο, ένας γενικός όρος συναλλαγών, όπως είναι αυτός που περιλαμβάνεται στις συμβάσεις δανείου με ελβετικό νόμισμα για την αποπληρωμή της δόσης, με βάση την ισοτιμία του ξένου νομίσματος κατά την ημέρα πληρωμής της δόσης, επαναλαμβάνει διάταξη δικαίου και συγκεκριμένα του Αστικού Κώδικα. Ο Άρειος Πάγος, σε πλήρη Ολομέλεια, έκρινε λοιπόν, ότι ο ΓΟΣ, δεν μπορεί να εξεταστεί ως προς τη νομιμότητά του γιατί ο όρος των δανειακών συμβάσεων για αποπληρωμή σε ευρώ ή ελβετικό φράγκο με βάση την τρέχουσα ισοτιμία είναι «δηλωτικός όρος» και όχι «γενικός όρος συναλλαγών» και ως εκ τούτου δεν υπόκειται σε έλεγχο καταχρηστικότητας.
Η 4/2019 απόφαση δέχθηκε ότι παρά την μη ενσωμάτωση της οδηγίας, η απαγόρευση δικαστικού ελέγχου των ΓΟΣ, που αντιγράφουν διατάξεις Εθνικού Δικαίου, ενυπάρχει τρόπο τινά στη ρύθμιση του άρθρου 2 παρ. 6 του ν. 2251/1994, βάσει μίας εναρμονισμένης προς το ενωσιακό δίκαιο ερμηνείας.
Όμως η παραπάνω διάταξη είναι αντιγραφή του άρθρου 3 της οδηγίας 93/13, η οποία λογικά δεν ενσωματώνει την κρινόμενη εξαίρεση στην έννοια των ΓΟΣ, αφού αυτή αναφέρεται σε ξεχωριστό άρθρο της οδηγίας !
Οπότε καταλήγουμε στο παράδοξο, ότι ενώ ο Κοινοτικός Νομοθέτης (βλ. οδηγία 93/13) δεν έχει ενσωματώσει την παραπάνω εξαίρεση στην έννοια των ΓΟΣ, ο Άρειος Πάγος, να την θεωρεί ενσωματωμένη στην ιδίου περιεχομένου διάταξη του εθνικού δικαίου, που αντιγράφει την κοινοτική διάταξη, που όμως εκ της φύσεως της δεν περιέχει κάποια εξαίρεση!!!
Έτσι ο Άρειος Πάγος οδηγείται σε μια αμφίρροπη νομική κατασκευή, ότι δηλαδή δεν ελέγχεται για καταχρηστικότητα και δεν ακυρώνεται ένας Γενικός Όρος Συναλλαγής, όχι όταν αυτός αντιγράφει το περιεχόμενο μιας νομοθετικής διάταξης αλλά ασαφώς απηχεί το περιεχόμενο της.
Την άποψη της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, είχαν διατυπώσει οι τράπεζες, αντικρούοντας ουσιαστικά επί της αρχής την προσπάθεια των δανειοληπτών, να αμφισβητηθεί η νομιμότητα υπολογισμού των δόσεων και του δανείου τους με τη σημερινή ισοτιμία.
Οι συνέπειες της απόφασης είναι σημαντικές διότι εισάγεται έναςμηχανισμός κατάργησης της προστασίας του καταναλωτή, από καταχρηστικούς όρους (ΓΟΣ), αφού θα μπορεί πλέον να υποστηριχθεί, ότι κάθε ΓΟΣ απηχεί το περιεχόμενο ή το πνεύμα μιας διάταξης δικαίου ακόμα και αν δεν αντιγράφει πλήρως το περιεχόμενο της.
Υπό τα παρόντα δεδομένα είναι κατά εμέ, πιο συνεπής και από ασφάλεια δικαίου, η νομική σκέψη της σημαντικής πράγματι μειοψηφίας. Με βάση την κρίση της μειοψηφίας, η ρήτρα αποπληρωμής είτε σε αλλοδαπό είτε σε εγχώριο νόμισμα αποτελεί γενικό όρο συναλλαγών και συνεπώς υπόκειται σε έλεγχο καταχρηστικότητας.
Όμως η παραπάνω Δίκη δεν σημαίνει το τέλος και την ταφόπλακα των υποθέσεων του Ελβετικού Φράγκου.
Κατ´αρχάς να θυμίσουμε ότι η υπόθεση δεν είναι λήξασα, αφού η συλλογική αγωγή, θα συζητηθεί στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου στις 20 Μαΐου, οπότε και θα κριθεί συνολικά το θέμα της καταχρηστικότητας των όρων των συμβάσεων. Να θυμίσουμε επίσης, ότι υπάρχουν αποφάσεις, που αναγνωρίζουν την ύπαρξη αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, λόγω μη επαρκούς ενημέρωσης των καταναλωτών για τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Ήδη δυο αποφάσεις του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών επί συλλογικών αγωγών του ΙΝΚΑ ΚΡΗΤΗΣ, ΕΚΝΑ,ΙΝΚΑ/ΓΟΚΕ κατά άλλων δύο τραπεζικών ιδρυμάτων (799/17 ,800/17), έχουν δεχθεί ότι, επειδή η εκταμίευση των εν λόγω δανείων σε ελβετικό φράγκο γίνονταν πάντα σε ευρώ , έχουμε δάνειο με ρήτρα ανατίμησης ελβετικού φράγκου, οπότε δεν υπάρχει καν ζήτημα ταύτισης του όρου αποπληρωμής των Ελβετικών Φράγκων με το γράμμα και το πνεύμα της διάταξης του 291ΑΚ.
Επίσης υπάρχουν αποφάσεις, που αναπροσαρμόζουν και μειώνουν δειλά είναι η αλήθεια, τη δόση του δανείου λόγω μεταβολής των συνθηκών, δίνοντας ταυτόχρονα μία διέξοδο και μια άλλη μορφή δικαστικής προστασίας αντί του νόμου Κατσέλη.
Και τέλος υπάρχει και το Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το οποίο, πιστεύουμε, ότι δεν θα ανεχθεί, να διπλασιάζεται το προς επιστροφή στις τράπεζες κεφάλαιο του δανείου, που έλαβε σε ευρώ ο δανειολήπτης λόγω της ρήτρας αποπληρωμής σε ελβετικό φράγκο.
προκειμένω μπορούμε να υποστηρίξουμε, ότι σίγουρα ήταν μια δικαστική νίκη των Τραπεζών, που όμως έχει μέσα της τις προϋποθέσεις μιας Πύρρειου Νίκης.
Αναμένουμε λοιπόν την απόφαση της Ολομέλειας της 20ης Μαΐου, οπότε θα συζητηθεί η συλλογική αγωγή προκειμένου να δούμε πως θα κριθεί ειδικά το θέμα των δανείων σε ελβετικό φράγκο.
Η υπόθεση είναι μεγάλου ενδιαφέροντος, αφού αφορά σε 65.000 – 70.000 δανειολήπτες, που έχουν λάβει δάνεια αξίας άνω των 7 δισ. Ευρώ. Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο είχαν κυριαρχήσει στην περίοδο 2006 – 2009, όταν η ισοτιμία ευρώ/ελβετικού ήταν ανοδική και συγκεκριμένα μεταξύ 1,55 – 1,65, ενώ σήμερα, η ισοτιμία ευρώ έναντι του ελβετικού φράγκου διαμορφώνεται στο 1,13, γεγονός που σημαίνει ότι οι δανειολήπτες χρειάζονται περισσότερα ευρώ για να αποπληρώσουν το δάνειο στο ελβετικό νόμισμα.
ΑΝΑΡΤΗΘΗΚΕ 4-5-2019 από directNEWS.gr
Ο Άρειος Πάγος, σε Πλήρη Ολομέλεια, σε μια πολύ αναμενόμενη απόφαση, απέρριψε τελικά την αίτηση αναίρεσης μίας δανειολήπτριας, η οποία ζητούσε να ελεγχθεί και να κριθεί ως καταχρηστικός ο ΓΟΣ, δηλαδή ο όρος της σύμβασης, που επέρριπτε τον συναλλαγματικό κίνδυνο στον δανειολήπτη...
Από την ανάγνωση της4/2019 απόφασης της Πλήρους Ολομελείας του Αρείου ακόμα και ένας μη ασχολούμενος με τα νομικά, διαπιστώνει ότι, έγινε μια λανθασμένη ερμηνεία των νομικών διατάξεων.
Ως παραστάς δικηγόρος της προσθέτως παρεμβαίνουσας υπέρ της δανειολήπτριας Καταναλωτικής Οργάνωσης ΙΝΚΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ, πιστεύω μάλιστα ότι, η παραπάνω απόφαση είναι όχι μόνο λανθασμένη, από άποψη Ευρωπαϊκού Κοινοτικού Δικαίου Καταναλωτή αλλά αναπόδραστα, οδηγεί σε καταστάσεις αδρανοποίησης του Εθνικού Δικαίου Καταναλωτή, ενώ είναι επίσης αντίθετη με τη νομολογία και το πνεύμα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είναι κατά την άποψη μου δε, ζήτημα χρόνου να επιληφθεί το τελευταίο. Είτε στα πλαίσια της υποχρεωτικής από την κοινοτική νομοθεσία παραπομπής σε αυτό, μιας υπόθεσης από οποιαδήποτε τμήμα του Αρείου Πάγου, εφόσον κάποιος διάδικος υποβάλλει σχετικό αίτημα. Είτε στα πλαίσια απευθείας καταγγελίας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Ελλάδας, για παραβίαση του κοινοτικού δικαίου από το Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Να θυμίσουμε, ότι το ζήτημα, με το οποίο διαπραγματεύεται η απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας, ήταν εάν ο ΓΟΣ, που προέβλεπε την αποπληρωμή των δανείων σε ευρώ, με βάση την εκάστοτε ισοτιμία €/CHF, αποτελούσε αντιγραφή της διάταξης του 291 ΑΚ.
Με άλλα λόγια, έπρεπε να ελεγχθεί κατά πόσο, ένας γενικός όρος συναλλαγών, όπως είναι αυτός που περιλαμβάνεται στις συμβάσεις δανείου με ελβετικό νόμισμα για την αποπληρωμή της δόσης, με βάση την ισοτιμία του ξένου νομίσματος κατά την ημέρα πληρωμής της δόσης, επαναλαμβάνει διάταξη δικαίου και συγκεκριμένα του Αστικού Κώδικα. Ο Άρειος Πάγος, σε πλήρη Ολομέλεια, έκρινε λοιπόν, ότι ο ΓΟΣ, δεν μπορεί να εξεταστεί ως προς τη νομιμότητά του γιατί ο όρος των δανειακών συμβάσεων για αποπληρωμή σε ευρώ ή ελβετικό φράγκο με βάση την τρέχουσα ισοτιμία είναι «δηλωτικός όρος» και όχι «γενικός όρος συναλλαγών» και ως εκ τούτου δεν υπόκειται σε έλεγχο καταχρηστικότητας.
Η 4/2019 απόφαση δέχθηκε ότι παρά την μη ενσωμάτωση της οδηγίας, η απαγόρευση δικαστικού ελέγχου των ΓΟΣ, που αντιγράφουν διατάξεις Εθνικού Δικαίου, ενυπάρχει τρόπο τινά στη ρύθμιση του άρθρου 2 παρ. 6 του ν. 2251/1994, βάσει μίας εναρμονισμένης προς το ενωσιακό δίκαιο ερμηνείας.
Όμως η παραπάνω διάταξη είναι αντιγραφή του άρθρου 3 της οδηγίας 93/13, η οποία λογικά δεν ενσωματώνει την κρινόμενη εξαίρεση στην έννοια των ΓΟΣ, αφού αυτή αναφέρεται σε ξεχωριστό άρθρο της οδηγίας !
Οπότε καταλήγουμε στο παράδοξο, ότι ενώ ο Κοινοτικός Νομοθέτης (βλ. οδηγία 93/13) δεν έχει ενσωματώσει την παραπάνω εξαίρεση στην έννοια των ΓΟΣ, ο Άρειος Πάγος, να την θεωρεί ενσωματωμένη στην ιδίου περιεχομένου διάταξη του εθνικού δικαίου, που αντιγράφει την κοινοτική διάταξη, που όμως εκ της φύσεως της δεν περιέχει κάποια εξαίρεση!!!
Έτσι ο Άρειος Πάγος οδηγείται σε μια αμφίρροπη νομική κατασκευή, ότι δηλαδή δεν ελέγχεται για καταχρηστικότητα και δεν ακυρώνεται ένας Γενικός Όρος Συναλλαγής, όχι όταν αυτός αντιγράφει το περιεχόμενο μιας νομοθετικής διάταξης αλλά ασαφώς απηχεί το περιεχόμενο της.
Την άποψη της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, είχαν διατυπώσει οι τράπεζες, αντικρούοντας ουσιαστικά επί της αρχής την προσπάθεια των δανειοληπτών, να αμφισβητηθεί η νομιμότητα υπολογισμού των δόσεων και του δανείου τους με τη σημερινή ισοτιμία.
Οι συνέπειες της απόφασης είναι σημαντικές διότι εισάγεται έναςμηχανισμός κατάργησης της προστασίας του καταναλωτή, από καταχρηστικούς όρους (ΓΟΣ), αφού θα μπορεί πλέον να υποστηριχθεί, ότι κάθε ΓΟΣ απηχεί το περιεχόμενο ή το πνεύμα μιας διάταξης δικαίου ακόμα και αν δεν αντιγράφει πλήρως το περιεχόμενο της.
Υπό τα παρόντα δεδομένα είναι κατά εμέ, πιο συνεπής και από ασφάλεια δικαίου, η νομική σκέψη της σημαντικής πράγματι μειοψηφίας. Με βάση την κρίση της μειοψηφίας, η ρήτρα αποπληρωμής είτε σε αλλοδαπό είτε σε εγχώριο νόμισμα αποτελεί γενικό όρο συναλλαγών και συνεπώς υπόκειται σε έλεγχο καταχρηστικότητας.
Όμως η παραπάνω Δίκη δεν σημαίνει το τέλος και την ταφόπλακα των υποθέσεων του Ελβετικού Φράγκου.
Κατ´αρχάς να θυμίσουμε ότι η υπόθεση δεν είναι λήξασα, αφού η συλλογική αγωγή, θα συζητηθεί στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου στις 20 Μαΐου, οπότε και θα κριθεί συνολικά το θέμα της καταχρηστικότητας των όρων των συμβάσεων. Να θυμίσουμε επίσης, ότι υπάρχουν αποφάσεις, που αναγνωρίζουν την ύπαρξη αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, λόγω μη επαρκούς ενημέρωσης των καταναλωτών για τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Ήδη δυο αποφάσεις του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών επί συλλογικών αγωγών του ΙΝΚΑ ΚΡΗΤΗΣ, ΕΚΝΑ,ΙΝΚΑ/ΓΟΚΕ κατά άλλων δύο τραπεζικών ιδρυμάτων (799/17 ,800/17), έχουν δεχθεί ότι, επειδή η εκταμίευση των εν λόγω δανείων σε ελβετικό φράγκο γίνονταν πάντα σε ευρώ , έχουμε δάνειο με ρήτρα ανατίμησης ελβετικού φράγκου, οπότε δεν υπάρχει καν ζήτημα ταύτισης του όρου αποπληρωμής των Ελβετικών Φράγκων με το γράμμα και το πνεύμα της διάταξης του 291ΑΚ.
Επίσης υπάρχουν αποφάσεις, που αναπροσαρμόζουν και μειώνουν δειλά είναι η αλήθεια, τη δόση του δανείου λόγω μεταβολής των συνθηκών, δίνοντας ταυτόχρονα μία διέξοδο και μια άλλη μορφή δικαστικής προστασίας αντί του νόμου Κατσέλη.
Και τέλος υπάρχει και το Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το οποίο, πιστεύουμε, ότι δεν θα ανεχθεί, να διπλασιάζεται το προς επιστροφή στις τράπεζες κεφάλαιο του δανείου, που έλαβε σε ευρώ ο δανειολήπτης λόγω της ρήτρας αποπληρωμής σε ελβετικό φράγκο.
προκειμένω μπορούμε να υποστηρίξουμε, ότι σίγουρα ήταν μια δικαστική νίκη των Τραπεζών, που όμως έχει μέσα της τις προϋποθέσεις μιας Πύρρειου Νίκης.
Αναμένουμε λοιπόν την απόφαση της Ολομέλειας της 20ης Μαΐου, οπότε θα συζητηθεί η συλλογική αγωγή προκειμένου να δούμε πως θα κριθεί ειδικά το θέμα των δανείων σε ελβετικό φράγκο.
Η υπόθεση είναι μεγάλου ενδιαφέροντος, αφού αφορά σε 65.000 – 70.000 δανειολήπτες, που έχουν λάβει δάνεια αξίας άνω των 7 δισ. Ευρώ. Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο είχαν κυριαρχήσει στην περίοδο 2006 – 2009, όταν η ισοτιμία ευρώ/ελβετικού ήταν ανοδική και συγκεκριμένα μεταξύ 1,55 – 1,65, ενώ σήμερα, η ισοτιμία ευρώ έναντι του ελβετικού φράγκου διαμορφώνεται στο 1,13, γεγονός που σημαίνει ότι οι δανειολήπτες χρειάζονται περισσότερα ευρώ για να αποπληρώσουν το δάνειο στο ελβετικό νόμισμα.
ΑΝΑΡΤΗΘΗΚΕ 4-5-2019 από directNEWS.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου