Γιατί Να Χρησιμοποιούμε Βότανα Στον 21ο Αιώνα; Είναι Ανώτερα Από Τα Φάρμακα;

Στο οπλοστάσιο που μας παρέχει η φύση κατά των ασθενειών σημαντικότατη θέση κατέχουν
τα βό­τανα. Δεν είναι τυχαίο ότι η....
κινεζική κυβέρνηση λόγω των παρενεργειών της χημειοθεραπείας χρηματοδότη­σε έρευνες για την ανεύρεση βοτάνων με αντικαρκινική δράση. Επίσης, να αναφερθεί ότι το Εθνικό Αντικαρ­κινικό Ινστιτούτο της Αμερικής έχει ξεκινήσει εντατι­κό πρόγραμμα για έρευνα αντικαρκινικών φυτών και βοτάνων των τροπικών δασών όλου του κόσμου, δεδο­μένου ότι λιγότερο από το 2% των βοτάνων των τροπι­κών δασών έχει ερευνηθεί.

Οι επικριτές των βοτάνων λησμονούν ότι από βότανα έχουν κατασκευαστεί πολλά χημικά φάρμακα. Ο James Duke, ερευνητής της USDA (U.S. Drug Administration), αναφέρει ότι περισσότερα από το 25% των συνταγογραφούμενων φαρμάκων που χρησιμοποιού­νται σήμερα προέρχονται ή τουλάχιστον βασίζονται σε φυσικά συστατικά που βρίσκονται σε φυτά και βότανα. Λησμονούν επίσης ότι από βότανα και φυτά έχουν κα­τασκευαστεί αντικαρκινικά φάρμακα. Για παράδειγμα δυο από τα σημαντικότερα χημειοθεραπευτικά φάρ­μακα, η vinblastine και η vincristine, παράγονται από τα φύλλα του Magadascar Rosy Periwinkle (Apocyna­ceae Catharanthus roseus). Χημικά συστατικά με δράση κατά των όγκων απομονώθηκαν από το φυτό αυτό και ελέγχθηκαν γι’ αυτή σε διάφορα πειραματόζωα. Έτσι εγκρίθηκε η κυκλοφορία των δυο προαναφερθέντων φαρμάκων, της vinblastine, που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της νόσου του Hodgkins, και της vincristine, που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της παιδικής λευ­χαιμίας.

Από ένα είδος ποδόφυλλου (May Apple Podo­phyllum Pelthum) που χρησιμοποιούσαν οι Ινδιάνοι κατά του καρκίνου κατασκευάστηκε η etoposide, που είναι αποτελεσματικό φάρμακο κατά του καρκίνου του πνεύμονα, του λεμφώματος και ορισμένων μορφών λευ­χαιμίας. Ο Jonathan Hartwell και οι συνεργάτες του, που δούλευαν στο πρόγραμμα ανεύρεσης φαρμάκων (Drug Research and Development Program) του Διεθνούς Ιν­στιτούτου Καρκίνου (National Cancer Institute ή NCI), απομόνωσαν την ποδοφυλλοτοξίνη και διάφορα άλλα συστατικά από το εν λόγω φυτό. Το Διεθνές Ινστιτού­το Καρκίνου πειραματίστηκε για τον έλεγχο της τυχόν αντικαρκινικής δράσης των συστατικών αυτών σε διά­φορα μοντέλα όγκων σε ποντικούς και τελικά βρήκε ότι όντως είχαν αντικαρκινική δράση. Το Διεθνές Ιν­στιτούτο Καρκίνου συνέχισε τα κλινικά πειράματα με την ποδοφυλλοτοξίνη, αλλά οι έρευνες σταμάτησαν λόγω της τοξικότητάς της. Τα κλινικά πειράματα όμως συνεχίστηκαν από μια ιδιωτική εταιρεία (Sandoz Ltd.) τη δεκαετία του 1960 και αργότερα παρασκευάστηκαν από το εν λόγω συστατικό τα ημισυνθετικά μείγματα etoposide και teniposide. Τελικά το 1983 εγκρίθηκε από τον FDA (τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων) το φάρμακο etoposide για χρήση από πά­σχοντες από τις προαναφερθείσες μορφές καρκίνου. Να θυμηθούμε επίσης και το φάρμακο taxol, που παρασκευ­άστηκε από τον φλοιό του τάξου του Ειρηνικού (Yew tree), ένα φάρμακο ιδιαίτερα αποτελεσματικό κατά του καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών.

Είναι όμως σωστό να παρεμβαίνουμε στη φύση;

Η φύση τα έχει φτιάξει όλα με τόση τελειότητα και σε κάθε φυτό και βότανο περιέχονται μυριάδες συστατι­κά που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Το να απομονώ­σουμε ένα συστατικό και με αυτό να κατασκευάσουμε ένα χημικό φάρμακο δεν είναι ίσως τόσο καλή ιδέα. Αυτό αποδεικνύεται και από τις παρενέργειες των χη­μικών φαρμάκων στον ανθρώπινο οργανισμό. Η φιλο­σοφία της βοτανικής και εναλλακτικής ιατρικής είναι ότι πρέπει να χρησιμοποιείται ολόκληρο το φυτό για τη θεραπεία των ασθενειών και να μην απομονώνονται τα διάφορα συστατικά του. Αξίζει επίσης να τονιστεί ότι ορισμένα ιατρικά παραδοσιακά συστήματα ανα­γνωρίζουν στα διάφορα μέρη του φυτού και ειδική θεραπευτική δράση. Εξάλλου σε κάθε φυτό υπάρχουν συστατικά τα οποία δεν γνωρίζουμε σήμερα ούτε έχου­με ιδέα για τις αλληλεπιδράσεις που έχουν με άλλα συ­στατικά του φυτού.

Ένα όμως σημαντικό πράγμα που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε είναι ότι η ανακάλυψη ενεργών αντικαρκινικών συστατικών από τα βότανα ξεκινά με τη χρήση ολόκληρου του βοτάνου από τους παραδοσι­ακούς βοτανολόγους. Επειδή οι φαρμακευτικές εταιρεί­ες δεν μπορούν να πατεντάρουν ολόκληρα τα βότανα, χιλιάδες βότανα, τα οποία έχουν ένα σημαντικό σώμα ερευνών που πιστοποιούν τις αντικαρκινικές τους ιδιό­τητες, δεν θα βρουν ποτέ τον δρόμο στη φαρμακευτική αγορά. Αναλογιζόμενοι το κατά μέσο όρο κόστος χι­λιάδων εκατομμυρίων δολαρίων που χρειάζεται, για να φτάσει ένα φάρμακο στην αγορά, αν μια φαρμακευτική εταιρεία δεν μπορεί να έχει μια αποκλειστική πατέντα βασισμένη σε ξεχωριστά ενεργά συστατικά, δεν υπάρ­χει οικονομικό κίνητρο να επιδιώξει σοβαρή έρευνα.

Αναλογιζόμενοι ότι ένα βότανο μπορεί να έχει χιλιάδες χημικά συστατικά, μπορεί να είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να απομονώσουμε ένα μοναδικό χη­μικό συστατικό. Σύμφωνα με πολλούς βοτανολόγους ολόκληρο το βότανο είναι πάντα σημαντικότερο από τα μέρη του, έτσι ώστε τα συστατικά που βρίσκονται στα φυτά συχνά χρειάζονται να λειτουργούν από κοι­νού το ένα με το άλλο, για να πετύχουν θεραπευτικούς σκοπούς. Αυτοί είναι μόνο μερικοί από τους πολλούς λόγους που μόνο τα συστατικά από πολύ λίγα φυτά έχουν πετύχει επιστημονική αποδοχή ως αντικαρκινι­κά φάρμακα.

Το Διεθνές Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ έχει ξεχωρίσει 3.000 φυτά που δρουν κατά των καρκινικών κυττάρων. Το 70% αυτών των φυτών βρίσκεται στα τροπικά δάση. Οι εθνοβοτανολόγοι που έχουν εκτενώς ερευνήσει φυτά που έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θερα­πεία του καρκίνου και άλλων ανιάτων ασθενειών από τους ιθαγενείς των τροπικών δασών του Αμαζονίου, έχουν απογοητευτεί, γιατί οι φαρμακευτικές εταιρεί­ες δεν μπορούν, και δεν θέλουν να τα αναπτύξουν ως φάρμακα.

Το όλο θέμα γίνεται ακόμα πιο περίπλοκο, όταν συνειδητοποιήσουμε ότι οι εθνοβοτανολόγοι σπάνια χρησιμοποιούν τα βότανα για ονομαστικές ασθένειες, αλλά για να ενεργοποιήσουν έμφυτες οργανικές δι­αδικασίες που βοηθούν την ικανότητα του σώματος να ξεπεράσει μια ασθένεια. Συνήθως αυτό γίνεται με σύνθετες φόρμουλες με διάφορα φυτά συνδυαζόμενα σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε ασθενούς. Οι περισσό­τεροι βοτανολόγοι υποστηρίζουν ότι τα βότανα είναι ισχυρότερα σε σύνθετες φόρμουλες από ότι είναι ως μεμονωμένοι παράγοντες. Αυτό απλώνει τα όρια της σύγχρονης φαρμακοποιίας που τείνει να βασίζεται σε ένα «μαγικό» συστατικό.

πηγή